بررسی آزمایشگاهی تاثیر پساب در فلوکوله شدن رسوبات چسبنده در کانال های انتقال آب

رسوبگذاری در کانال های انتقال آب یکی از معضلات اساسی در مدیریت شبکه های آبیاری است. شواهد نشان می دهد که رسوبات ریزدانه بدلیل وجود خاصیت چسبندگی تشکیل فلوک های بزرگتری را می دهند و ممکن است در کانال هایی که در بازه غیر رسوبگذار طراحی شده اند،ته نشین شوند. در پژوهش حاضر با انجام آزمایشاتی در فلوم دوار سعی بر آن شد تا تاثیر پساب بر ته نشینی رسوبات چسبنده در کانال های انتقال آب مورد بررسی قرار گیرد. رسوبات از مخزن خشک سد پیربلوط در نزدیکی شهرکرد (واقع در حوضه کارون شمالی) که حاوی 2/63 درصد رس و 8/36 درصد سیلت بود، انتخاب گردید. پروفیل سرعت و تنش برشی در فلوم دوار با استفاده از دستگاه سرعت سنج صوتی (adv) اندازه گیری، و مشخص شد که پروفیل سرعت در فلوم های دوار بصورت قابل قبولی مشابه کانال های باز می باشد. نتایج نشان داد غلظت رسوبات معلق در تمامی آزمایش ها در 15 دقیقه ابتدایی به سرعت کاهش یافته و سپس به تدریج، تا رسیدن به حالت تعادل، کاهش می یابد. همچنین مشخص شد تنش برشی نقش مضاعف در آرایش توده ها دارد. پساب علاوه بر افزایش مقدار ته نشینی و احتمال توده ای شدن رسوبات معلق باعث افزایش 30% میزان ته نشینی، نسبت به آب خالص می شود. افزایش میزان پساب سبب افزایش سرعت سقوط در غلظت های مختلف شده و غلظت 5 گرم برلیتر، بیشترین افزایش سرعت سقوط را به خود اختصاص داد. پساب تنش برشی آستانه و کامل ته نشینی را افزایش داد و با افزایش غلظت اولیه رسوبات تاثیر پساب مشهودتر می گردد. تنش برشی بحرانی ته نشینی برای آب خالص، 30 و 60 درصد پساب بترتیب برابر 053/0، 075/0 و 070/0 نیوتن بر مترمربع بدست آمد. در این بررسی تفاوت محسوسی بین نتایج 30 و 60 درصد پساب مشاهده نگردید.